Koffie wordt er gedronken in de kantine die in de melkveestal is gevestigd. In de hoek van de kantine staat de kinderwagen waarin de jongste Deelstra slaapt. De kantine is iets verhoogd waardoor de veestapel goed te overzien is. “Als we aan het werk zijn zitten we hier eigenlijk altijd, ook met adviseurs en arbeiders, in plaats van aan de keukentafel. Zo houden we een goede scheiding tussen werk en privé. Bovendien kunnen we hier de koeien goed observeren. Als we hier zitten dan zien we altijd wel wat: een tochtige koe of een koe die zich misschien niet helemaal goed voelt.”
De stal is in 2014 gebouwd. Een kwestie van lange adem; de vergunning heeft in totaal 7 jaar geduurd vanwege diverse bezwaren. Toen de stal eenmaal klaar was werd deze meteen vol gezet met het aantal koeien waarvoor een vergunning aanwezig was. Achteraf een groot geluk: op de peildatum voor de fosfaatrechten hadden de Deelstra’s de stal bijna volledig bezet en werden er voldoende fosfaatrechten toegekend. “Mede door de 12 hectare land met fosfaatrechten die we hadden aangekocht, hoefden we maar een paar koeien te minderen. Je kiest er dan voor het oudere vee weg te doen. In eerste instantie is de gemiddelde leeftijd van de koeien hierdoor gezakt. We zien deze nu juist weer wat toenemen.”
Sinds kort wordt er weer drie maal daags gemolken. “We weten uit ervaring dat de opbrengst hiermee zal gaan oplopen naar ongeveer 10.500 kg melk. Bovendien hebben we het idee dat onze koeien er goed gezond bij blijven. Het draait allemaal gewoon wat beter”, aldus Marianne. Een melkbeurt duurt ongeveer 2 uur met de 40-stands draaicarrousel van Delaval. Niet alleen vindt Jenne het melken zelf leuk om te doen, hij vindt het ook belangrijk om iedere koe elke dag te zien. “Zo hebben we extra aandacht voor onze koeien en merken we het al snel als er met een koe iets aan de hand is.”
Het drie maal daags melken zorgt niet alleen voor extra opbrengsten, die goed van pas komen nu de ouders van Jenne zo langzamerhand uit de firma treden, maar geeft het gezin ook de mogelijkheid om meer tijd samen door te brengen. Dit klinkt niet meteen logisch; meer werk en toch meer tijd over houden. De oplossing is de melker die iedere avond de derde melkbeurt voor zijn rekening neemt. Jenne melkt ’s ochtends om 5:00 uur en middags van 13:00 tot 15:00 melkt een andere medewerker. Naast de melkhulp is er nog een vaste arbeider in dienst. Ook hier ziet het gezin de voordelen van. “Zo kunnen we ook een keer vrij nemen of op vakantie gaan.”
Marianne komt zelf niet van de boerderij, maar leerde het vak van een buurman. Vanaf haar 14e tot haar 24e was ze daar vaste melker. Een periode waaraan ze mooie herinneringen heeft en waarin ze veel heeft geleerd. Naast het melken leerde ze ook het insemineren. Toen de buurman een melkrobot aanschafte, raakte Marianne een deel van haar werkzaamheden daar kwijt. Ze nam een baan bij Repro Plus aan als inseminator. Eerst fulltime maar op dit moment nog zo’n 15 tot 20 uur per week naast de werkzaamheden thuis. “Het is een leuke groep collega’s; allemaal mannen. Grote voordeel vind ik dat ik door mijn werk bij Repro Plus geregeld op andere bedrijven kom. Voor wat betreft je eigen bedrijf word je toch al snel bedrijfsblind en als je een kijkje bij een andere boer neemt, dan zie je toch weer handige dingen die je ook thuis zou kunnen gebruiken. Ook zie ik soms mooie dieren waar ik thuis ook een rietje van zou willen proberen.” Bij uitzondering wordt er wel eens een prijs gewonnen door de Deelstra’s, maar ze hebben zich tot op heden niet op de fokkerij en keuringen toegelegd. “Onze dochter vindt de koeien erg leuk dus wie weet doen we in de toekomst aan kalverkeuringen mee”.
Bij het insemineren op eigen bedrijf komt het Highline voerhek in de stal goed van pas. Vooral de functionaliteit waarbij één specifieke koe vast kan blijven staan, wordt hiervoor gebruikt. “Als we zelf niet thuis zijn, komt er iemand anders insemineren en dat kan dan wel eens even duren. Zo hoeven niet alle koeien vast te blijven staan.” Als de inseminatie niet lukt, dan is er altijd nog een stier op het bedrijf. De koeien die moeilijk drachtig worden, krijgen bij hem nog een kans. Een ‘hufterproof’ Spinder stierebox werd in de stal gemonteerd. “Het is belangrijk dat je bij een stier veilig werkt, ook al hebben we nu een vrij jonge (en dus nog niet zo’n grote) stier. Eerst zetten we de stier vast in het voerhek van de box, daarna laten we de koe er bij en pas als we de box hebben afgesloten laten we de stier los uit het voerhek. Veiligheid voor alles. Ook voor de stier natuurlijk; rubber op de vloer zorgt er voor dat de stier veilig kan springen.”
In de oude boerderij staat het jongvee gehuisvest. Een grote rij met kalverboxen vult de gehele wand en de vroegere melkput: zowel houten eenlingboxen als boxen van kunststof worden gebruikt. “We hebben voldoende eenlingboxen beschikbaar zodat we de kalveren in ieder geval 3 weken, maar soms tot wel 5 weken in de eenlingbox kunnen huisvesten voordat ze naar de groep gaan. De boxen worden na gebruik goed schoongemaakt en staan enige tijd te drogen voordat we ze weer gebruiken.” De kalveren uit de groep worden op een leeftijd van ongeveer 4 maanden verhuisd naar de oude ligboxenstal. Deze is in 2018 volledig verbouwd. “Eigenlijk zijn alleen de boxen blijven staan en zijn een deel van de muren en het dak – dat voorheen nog met asbest was bedekt – vervangen.” In deze stal leren de kalfjes het liggen in de ligboxen. De jongste groepen maken nog gebruik van een voerbuis maar bij de oudere groepen wordt ook al een voerhek geïntroduceerd. Zo gaan de kalveren diverse groepsfases door om uiteindelijk als koe in de melkveestal te worden opgenomen.
Het melkvee ligt op matrassen die één of twee keer per week met een instrooimachine van een laagje zaagsel worden voorzien. “Diepstrooisel vonden we te bewerkelijk en te veel kosten met zich meebrengen; met matrassen hadden we goede ervaringen en ons celgetal is tot op heden laag.” De profit boxen zijn stevig en hebben voldoende kopruimte. Met de golfschoftboom hebben de koeien voldoende ruimte om op te staan. Bijna de gehele stalinrichting werd zelf, met behulp van vrienden en arbeiders, ’s avonds geïnstalleerd. “Er was één persoon bij die ervaring had met het monteren van stalinrichting. Hij zocht de onderdelen bij elkaar, legde alles op locatie klaar en gaf de opdrachten. Door de kennis van zaken en systematisch werken was de inrichting best goed zelf te monteren.”
Sinds april dit jaar is op het erf een zogenoemde melktap geplaatst. Hier worden naast melk van eigen koeien, ook eieren (van eigen kippen), jam, pannenkoekmeel en andere zaken verkocht. Eerst waren het vooral mensen uit eigen dorp maar ondertussen weten ook mensen uit de omgeving de melktap te vinden. “Het is niet eens heel veel werk, je moet er gewoon een regelmaat in vinden. Als onze melktank wordt geleegd maak ik ook meteen de melktap schoon.” De melk is hierdoor altijd vers en kan door de consument ook nog rustig een paar dagen worden bewaard. Afgelopen zomer werden er veel ijsjes verkocht en stond er een picknicktafel buiten. De strook gras voor bij de melktap werd ingestrooid met bloemenmengel. “Zo laten we aan de omgeving zien dat we als boeren echt en eerlijk voedsel produceren en ook een bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Mensen die benieuwd zijn hoe het er op de boerderij aan toe gaat zijn bij ons van harte welkom.”
| Grond | 120 hectare, waarvan 8 hectare mais |
| Melkvee | 300 stuks melkvee, 40 stuks droge koeien |
| Jongvee | 200 stuks |
| Gemiddelde leeftijd | 4,05 jaar |
| Melkproductie | 9300 kg, loopt op naar 10.500 kg met 3x daags melken |
| Vetpercentage | 4,3 |
| Eiwit gehalte | 3,58 |
